Boykot'a nereden başlasak?

Kapsamlı bir boykot kararı almıştık.

Bu boykotun nasıl olacağı ve etkilerinden bahsetme ihtiyacı hissettik çünkü bugüne kadar bir çoğumuz böyle bir boykotun yaptırımı olmayacağını düşündük.

Peki boykot nasıl yapılır?

Boykot temel olarak belli bir kuruluşun, kurumun ya da devletin hizmetlerini ya da ona destek veren kuruluş hizmetlerini almamak, kullanmamak ve bu konuda yerel merciilere baskı kurmak üzerinden yürür.

Siz bir kutu kolayı almayarak boykotun ilk adımını atarsınız. Fakat boykot sadece bundan ibaret değildir, üzerinize düşen de bununla sınırlı değildir. O kutuyu almadığınız gibi, o kutunun yan ürünleri, aynı şirkete ait diğer tüm ürünleri boykot etmek bir kere şarttır. Örneğin ben Coca Cola içmiyorum, boykot ediyorum diyip, Fanta, Sprite gibi diğer içecekleri, Damla Su'yu satın almak, boykot etmek değildir.

Boykotun asıl noktası, büyük bir kitleyle birlikte belli şirketleri sıkı bir şekilde protesto etmekten geçer. 1000 kişi sadece Coca-colayı, 2000 kişi sadece Unilever'ı diğer 1500 kişi de sadece P&G'yi boykot ederse boykot amacına ulaşmaz, çünkü kitle tek bir noktada odaklanmış değil bir çok farklı noktalara dağılmış olur. Bu noktada kendi nefsimizi bir kenara bırakıp, ben çok seviyorum, ondan başkasını kullanamıyorum, en kalitelisi bu gibi bahanelerin arkasında saklanmadan, belirlenen şirketleri sıkı bir şekilde boykot etmek oldukça önemli. Bu kitleyi oluşturmak için de, çevremize bu konu hakkında bilgi vermek ve onları da boykot için heveslendirmek boynumuzun borcu. Eğer boykot, amacına ulaşırsa, şirketlerin İsrail'den yatırımlarını çekme ya da azaltmasında etkili olacaktır. Bunun daha önce örnekleri var. Örneğin: Veolia, Orange ve CRH firmaları yapılan boykot çalışmaları sonucunda İsrail'deki konumunu gözden geçirmek zorunda kalmış. Veolia işgal altındaki topraklardaki tüm tesislerini satarak çekilmiş. Avrupa bankalarından olan Nordea ve Danske bank, dahası George Soros ve Bill Gates gibi isimler İsrail'den yatırımlarını geri çekmiş.

Fakat devlet bazında İsrail'den ithal edilen ürünlerle ilgili yapmamız gereken şey biraz daha farklı. Arz-talep ilişkisine bağlı olarak, İsrail menşeili ürünlerin kullanılmaması elbette ticaret hacmini küçültecektir. Türkiye İsrail'den daha çok hammadde ürün ithal ediyor. Bir de hepimiz duyduğu "tohum" mevzusu var. Konu devlet olunca bir çoğumuz elimizin kolumuzun bağlı olduğunu düşünürüz ama öyle değil, bugün başbakanlık ve cumhurbaşkanlığına internet üzerinden 5 dakika içinde dilekçe yazıp yollayabiliyorsunuz ve emin olun okunup değerlendiriliyor. Bu konuda devlet mercilerine dilekçe ve farklı yöntemlerle başvuru yapabileceğimiz gibi yerli üretimi arttırmak için kapsamlı ve etkili projeler oluşturmak da bir yöntem. Bu projeleri devletin kendisine sunabilirsiniz ya da devlete başvurup projeniz için yatırım alıp daha büyük bir adım atabilirsiniz. İsrail'den ithal edilen bir ürün ya da hizmeti işlerinde kullanan yakınlarınız varsa onları bilgilendirebilirsiniz.

Listeden önce önemli bir noktaya daha dikkat çekmek istiyoruz, internet üzerinde boykot listesi araştırıyorsanız bazı sitelere dikkat etmeniz gerekiyor, BDS nin ismini kullanarak Siyonist Yahudilerin açtığı BDSguide.com bunlardan biri. Dünyanın her yerindeyiz, kullanmayın da görelim gibi bir yaklaşımla Müslümanları umutsuzluğa sevk etmeye çabalayan çeşitli sitelere denk geldik araştırma yaparken. Daha önceki yazıda da belirtildiği gibi, boykot mevcut tüm ürün ve şirketler üzerinden değil belli odak şirketler üzerinden yürütüldüğünde çok daha başarılı oluyor.

Yavaş yavaş listeye geçelim, başlamadan önce tekrar edelim: Bugün İsrail'le bağlantısı olmayan şirket sayısı neredeyse hiç denecek kadar az. Yok canım onun ne ilgisi var diyeceğiniz şirketler İsrail'de şube ya da merkez açtığı için bazı kaynaklar onları da boykot listesine koymuş. Bu noktada bir boykot listesi oluşturmak oldukça zor fakat şunu söyleyebiliriz, özellikle teknoloji alanında boykot büyük bir önem arz ediyor. Örneğin HP ürünlerini satın almamak, intel gibi şirketlere geri dönüş yaparak baskı uygulamak çok önemli.

Daha önceki yazımızda bahsettiğimiz şirketlerin de içinde olduğu bir listeyle başlayacağız.

Özellikle Türkiye'de iş yapan firmaları seçerek listeyi daralttık. Bu şirketlerden bazılarıyla ilgili bireysel olarak yapacağımız fazla bir şey bulunmuyor. Dilekçe yazmak, imza kampanyaları düzenlemek yapabileceğimiz seçenekler.

• Afimilk Agricultural Cooperative, hayvancılık alanında bilgisayar sistemleriyle yönetim hizmeti sunan Afimilk Türkiye'deki bir diğer İsrail şirketi. Bu alanda çalışan, eğitim gören Türklerin kendi ülkelerindeki programları üretme kapasitesine sahip olması gerekir. Bu konuda proje üretimi ya da mevcut projelere destek sağlanabilir.
• Ahava Cosmetics; Cilt bakımı konusunda İsrail'in en bilinen ürünlerinden Ahava yakın zamanda PurplePan bünyesinde Türkiye'ye de geldi. Sadece İsrail malı olmasından ötürü değil aynı zamanda Ölü Deniz dedikleri Lut gölünün bir kavmin helak olduğu mekan olmasından dolayı, bu göl kaynaklı kozmetik ürünlerini kullanmanın Müslümanlar için çeşitli sakıncaları var. Ahava ürünleri market ve alışveriş merkezlerinde değil eczanelerde satılacak. Bu alanda bir çok alternatif mevcut. Ahava kozmetik daha çok mineral ağırlıklı ürünler sattığından ötürü ciddi bir rahatsızlığınız yoksa doğal ürünlerle karışımlar hazırlayarak cilt problemlerinizi giderebilirsiniz. Eğer ciddi bir cilt probleminiz varsa bu konuda doktora danışabilir, hassasiyetinizi belirterek ürün önermesini isteyebilirsiniz. Sıklıkla bu alanda önerilen firmalardan biri Bioderma fakat daha bir çok firma var. Biorderma İsrail'de satış yapmasına rağmen ekonomisinde büyük bir yer tutmuyor, WhoProfits sayfasında ya da benzer kaynaklarda ismi yok. Fakat bu alanda uzman kişilere danışarak başka alternatif bulunabilir. Helal bakım ürünleri arıyorsanız daha sonraki yazılarımızı bekleyin. :)
• Agrotop(İnşaat)
• Arison Investments(Finans ve Sigorta)
• Atlas Copco(Makine ve Ekipman Üretimi)
• Brand Industries(Metal Ürünleri)
• Carmor (Formerly: Hatehof)(Araç, Ağır Araç ve Römork Üretimi)
• Caterpillar: CAT. sıradan birinin botlarından, inşaat alanında çalışanların da iş makinalarından tanıdığı bir şirket. Ülkemizde CAT çok aktif bir şekilde kendisine çalışma alanı buluyor ve piyasadaki standardı belirliyor. Borusan CAT'le işbirliğinde çalışan firmalardan biri.CAT tercih etmek istemeyenler için alternatif olarak TEMSA İş Makineleri gösterilebilir fakat buradan iş makinası alırken ya da kiralarken dikkat edilmesi gereken nokta Volvo değil Terex, Dieci ve OMG markalarını tercih etmek olmalı fakat yine de bu firmaların da bağlantılarını araştırmak yerinde olacaktır. Eğer kaliteli bir bot almak istiyorsanız Greyder size Caterpillar botlarla aynı kaliteyi sunacaktır. Üstelik Çorum'dan çıkan Greyder markası tamamen yerli.
• CNH Industrial (Formerly CNH Global)(Araç, Ağır Araç ve Römork Üretimi)
• Delta Galil Industries(Tekstil): Tekstil alanında ihracatı bile olan bir ülke olmamız ve Türkiye'de tekstil sektöründe bir çok şirketin bulunması işimizi kolaylaştırıyor. Daha çok iç giyim alanında üretim yapan Delta Galil'in markalarıysa: 7 for All Mankind, Ella Mos, Splendid, Schiesser, Delta, P.J.Salvage, Karen Neuburger, Nearly Nude, LittleMissMatch, Fix. Parekande olarak satış yaptıklarıysa Walmart, Marks&Spencer, Hema, JC Penny, Targer, GAP ve C&A. Aynı zamanda Victoria's Secret, Calvin Klein, Tommy Hilfiger, Nike ve Hugo Boss'a da üretim yapmakta. Türkiye'de Nike'ın tekstil ürünlerini Delta Galil yapmıyor, Bursa merkezli bir firma yapıyor, fakat genel olarak değerlendirildiğinde Nike'ın elleri temiz diyemiyoruz.
• Dexia Group, ülkemizde Denizbank üzerinden etkin olan Dexia, 2012 yılında Denizbank'ı Sberbank'a satmıştır.
• Distek (Metal Ürünleri)
• Emcol (İnşaat)
• First Solar (Elektrik, Gaz, Su ve Enerji)
• Hapoalim Bank(Finans ve Sigorta)
• HeidelbergCement(İnşaat)
• Hidromek (Makine ve Ekipman Üretimi)
• Hewlett Packard Inc.: Hepimizin aşina olduğu HP, işgal devletinin kimlik sistemiyle ilgili çalışmalar yapıyor. Hp yerine diğer alternatif şirketlerin markalarını tercih edebilirsiniz.
• Hishtil(Tarım, Ormancılık, Balıkçılık ve Avcılık) Özellikle Akdeniz bölgesinde ciddi oranda seracılık yapan Hishtil ülkemizde oldukça aktif. Yerli üreticilerin güçlendirilerek tarım ve doğal kaynakların işletilmesinde yabancıların yerinin azaltılması için çalışmalar yapılmalı. Bireysel olarak da Toros Fidecilik'e ait fideleri ve ürünleri satın almayarak katkı sağlayabilirsiniz.
• Hyundai Heavy Industries: Caterpillar için söylenen alternatifler burada da geçerli.
• Isra Marin Manufacture of Structures 3000( İnşaat)
• ISS(Tesis ve Yönetim Hizmetleri) ISS, Batı Şeria'daki işgalci yerleşim bölgelerinde hizmet veren bir şirket ve Türkiye'de de Catering hizmetleri gibi çeşitli tesis ve yönetim hizmetlerinde bulunuyorlar. Bir organizasyonda ya da sahip olduğunuz tesis/şirket/mekanda yerli şirketlerle anlaşma yapabilirsiniz.
• Kardan NV (Elektrik, Gaz, Su ve Enerji) Ülkemizde Akfen Su Dağıtım şirketiyle ortaklığı bulunmaktadır.
• Land Rover tutkunu değilseniz(insanlara uzatılan namluya kör edecek bir tutkunuz olmamanızı umuyoruz), bugün bir çok otomobil markası çok kaliteli 4 çeker cipler üretiyor. Bunları alternatif olarak değerlendirebilirsiniz.
• Manitou (Makine ve Ekipman Üretimi)
• Mapal Plastic Products (Kauçuk ve Plastik Ürün Üretimi) Türkiye'de Akmakina'yla ortaklığı bulunmaktadır.
• Mitsubishi Motors Corporation
• Moscow Metrostroy (Mosmetrostroy) (İnşaat) Boğazda inşaa edilen tünelde ihale almış Rusya merkezli şirketlerden biri.
• OTI On Track Innovations(Elektrik ve Elektronik Ekipman Üretimi) Garanti Bankası'nın Tap&Go hizmetini sağlayan şirket.
• Phoenicia America-Israel (Flat Glass) (İnşaat Malzemeleri, özellikle cam)
• RE/MAX Holdings (Emlak)
• Siemens, Türkiye'de Turkcell'le iş birliğinde bulunan bir firma. Eğer Turkcell kullanıyorsanız firmanıza bununla ilgili rahatsızlığınızı bildirebilirsiniz. Bunun dışında Siemens eskiden telefon ve benzeri mobil cihazlarla da piyasada yer edinirken bugün günlük yaşamda ev aletleri kategorisinde yer alıyor. Fakat Siemens gibi büyük bir markanın sadece bununla kaldığını söyleyemeyeceğiz. Teknoloji ve enerji alanında Türkiye'de aktif bir şekilde çalışan Siemens çok farklı sektörlerde etkin rolde. Ev aletleri konusunda alternatif olarak Arçelik, Beko(ki Arçelik Beko markasıdır) ya da Vestel gibi yerli firmalara yönelerek Türkiye ekonomisine katkıda bulunabilirsiniz.
• Solaredge (Elektrik, Gaz, Su ve Enerji/İnşaat)
• Solor Gas Industries
• Suntech (Elektrik, Gaz, Su ve Enerji/İnşaat)
• Tahal Group International(İnşaat)
• Wirtgen Group ( İnşaat/ Makine ve Ekipman Üretimi)
• Savunma sanayiinde AM General Türkiye'de aktif olan şirketlerden biri.
• BAE Systems(İngiltere merkezli) ve General Dynamics(Amerika merkezli) silah sektöründe önde gelen isimlerden biri ve maalesef ülkemizle ticari ilişkisi olan bir şirket. Bu konuda yerli üretimin yavaş yavaş başlaması umut verici fakat bu konuyla ilgili hükümete dilekçe yazarak katkıda bulunabilirsiniz.
• Enerji sektöründe ise General Electric ülkemizde aktif olarak çalışmakta. Şu an Türkiye'de çalışan 36 rüzgar santraline sahip. Fransa merkezli Alstom da bu sektörde hizmet vermekte olup İsrail ekonomisine destek olan şirketlerden.
• Boeing Şirketi'yse hem Türk Havayollarına hem de askeriyeye uçak satan bir şirket.

Motorola Solutions bir İsrail şirketi olarak uzun yıllarca piyasada mevcut olsa da bugün tümüyle Lenovo şirketinin bünyesinde bulunuyor, yani satın alındı. Çin şirketi olan Lenovo'nun İsrail'le ilişkisini net olarak bilmiyoruz. Bu sebeple Motorola'yı listede emin olduğumuz bir firma olarak eklememeyi uygun bulduk.

Bu noktaya kadar verdiğimiz şirket isimleri fark ettiyseniz daha çok silah, metal, elektrik, doğal kaynaklar ve inşaat sektörü odaklı şirketler. Birazdan değineceğimiz daha çok kozmetik ve gıda sektöründe adı geçen şirketler, işgal devleti ekonomisine daha büyük katkısı olan ve İsrail için manevi olarak da önemli olan firmalar. Bu listede kaynak olarak WhoProfits sitesini baz aldık, gözden kaçırdığımız şirketlerin olması muhtemel, çünkü Türkiye başlığı altında çok ismi geçen bazı firmaların ismini görmememize rağmen genel listede bulabiliyorsunuz, detaylı bilgi almak için whoprofits.org sayfasını ziyaret edebilirsiniz.

İsmi çok sık geçen firmalara gelirsek;

• Coca Cola Company en bildiğimiz, gün içinde en çok karşımıza çıkan firma. Coca-Cola, Coca-Cola Zero, Coca-Cola Light, Fanta, Sprite, Schweppes, Cappy, Fuse tea, Damla Doğal Kaynak Suyu, Damla Mineral, Powerade, Gladiator, SenSun markalarıyla raflarımız da olan Coca Cola Company işgal devletine 60lı yıllardan başlayarak yatırım yapmaya başladı. 1997'de İsrail Hükümeti Israil Ticaret Ödülleri Yemeği'nde şirketi onurlandırdı. Buna sebep olaraksa 30 yıldır devam eden ticaret ilişkileri ve Arap Ligi'nin boykotlarına boyun eğmemesi gösterildi. Coca Cola Şirketi'nin işgal devleti hükümetinin dostlarından biri olduğunu söylemek mümkün. 2009'da acil ateşkes kararını önleyen Lobby AIPAC'e sponsor ödülünü verdi. Yine aynı yıl, Ben Eliezer'i onurlandırmak için bir resepsiyon verdi. Ben Eliezer 6 gün savaşlarında 300 civarı Mısırlı'nın ölümünden ve Savunma Bakanlığı yaptığı dönemde Jenin'deki katliamdan sorumlu. Buna ek olarak Coca Cola İsrail, işgalci yerleşim bölgelerinde tesislere sahip bir şirket. Bu yönüyle işgali meşrulaştırma konusunda oldukça aktif çalışıyor.Ülkemizde alternatif olarak Pepsi görülse de PepsiCo'nun da İsrail'le bağlantıları tartışmalı olduğu için, asitli içecek tüketimini bırakma noktasında bir adım atıp almamayı tercih etmeniz sağlığınız açısından en faydalısı. Fakat ille alacaksanız, belki kola kategorisinde değil ama gazoz kategorisinde, Çamlıca Gazozu, Niğde Gazozu gibi yerli markalar mevcut. Üstelik Niğde Gazozu'nun helal olduğunu söyleyebiliriz. Yok ben kola içmek istiyorum diyorsanız Cola Turka bir alternatif fakat helal sertifikası ya da helal olup olmadığına dair bir araştırma yok.
• Procter & Gamble(P&G)'ın, ürettiği Pampers bebek bezi markası annelerin bildiği bir marka. Aynı zamanda İsrailin en büyük bez markası Avgol Nonwoven Ind.'a ürün sağlıyor. P&G tabii ki sadece bez markasıyla tanınmıyor.Markaları: Alo, Ariel, Braun, Fairy, Febreze, Gillette, Venus Gillette, Head & Shoulders, İpana, Oral-B, Orkid, P & G Professional, Pantene, Pampers:Prima, Rejoice, Tampax Compak ve Vicks. Hepsi de çok iyi tanıdığımız markalar. Dikkat ettiyseniz içlerinde çok kullanılan bir temizlik markası olan Ariel tarihte Kudüs için kullanılan isimlerden biri. Bugün Batı Şeria'da bir işgalci yerleşim bölgesinin ismi aynı zamanda. Lital Asher-Dotan'ın neden P&G'nin İsrail'e "başlangıç milleti" dediğini açıkladığı Forbes makalesini buradan okuyabilirsiniz.
• Nestle, dünyanın en büyük gıda şirketlerinden biri. Hatta en büyüğü. İsrail'in önde gelen gıda üretici Osem'in de %53.8'inin sahibi. 1998'de Nestle adına Peter Brabeck-Letmathe, İsrail Hükümeti tarafından verilen Jübile Ödülü'nü Netanyahu'dan teslim aldı. Takip eden süreçte 2012 yılında, Sderot şehrinde Araştırma ve Geliştirme Merkezini kurdu. Ek olarak İsrail'in bebek maması şirketi Materna Laboratories'in %51 hissesine ve kozmetikte dünya devi L'oreal'in %30 hissesine sahip.Markaları: Mövenpick dondurma, Nestle PURİNA(evcil hayvan maması), Nesquik, Sahlep, Sıcak Çikolata, Nesfit(Gronala, Tam Tahıllı Bar ve diğer ürünler), Nescafe, Nespresso, Coffee Mate, Nestlé Health Science, Maggi(Yağ), Nestle Pure Life(Su), Alaçam(Su), Erikli(Su) ve diğer Nestlé logosuyla satılan tüm gıda ürünleri.
• Starbucks'ın kurucusu Howard Schultz, aktif bir Siyonist. 1998 de Aish Hatorah Kudüs Fon'u kapsamında İsrail 50. Yıldönümü Siyon Hürmet(Tribute)'inin Arkadaşı ödülüyle onurlandırılmıştır. Aktif olarak Siyonizm propagandası yapmış, İsrail hükümeti tarafından övülen ve sevilen bir figür olmuştur. 4 Nisan 2002'de İsrail askerleri Jenin'de Filistinlileri katlederken bunun sorumlularının Filistinliler olduğunu, İnftifada'nın anti-semitizm manifestosu olduğunu söylediği provakatif bir konuşma yapmıştır. Starbuck aynı zamanda İsrail'e kaynaklarını geliştirmesi için destek de sağlamakta.
• McDonald's Orta Doğu'daki ilk restoranını 1993 yılında İsrail'de açtı ve hızla büyüdü. Amerikan Yahudi Komitesi(American Jew Comitee) ve Yahudi Birleşmiş Kaynaklar(Jewish United Fund)'la yakın ilişkileri olduğu ve bu kuruluşlara üye veya destekçi olduğu bir çok yerde iddia edilmekte fakat McDonald's UK bölgedeki çatışmadan ötürü böyle bir yardımda bulunmadığını, bulunduğu takdirde çalışanlarına eşit davranma ilkesini ihlal edeceğini ifade ediyor. Fakat bu ifadeyi sadece Birleşik Krallıktaki McDonald's adına kullanıp kullanmadığı büyük bir soru işareti. Buna ek olarak Arap çalışanlara ayrımcılık yapıldığı iddiası da mevcut.
• Danone İsrail'de tesisini açtığı 1998 yılında, şirket adına Franck Riboud Jübile Ödülü'nü almıştır. Markaları: Danone, Danissimo, Activia, Danette, Danone Sütlü Atıştırmalıklar.
• L'oreal bugün kozmetik ve kişisel bakım alanında bir dev haline gelmiş bir firma. Coca Cola gibi 1950lerin ortasından itibaren işgal devletine yatırım yapmaya başladılar, ilerleyen yıllarda ilişkiler gittikçe sağlamlaştı. 2008'de şirket İsrail Weizmann Bilim Enstitüsü'ne 100,000 dolar bağışladı. Bu enstitü kurulduğundan beri nükleer, biyolojik ve kimyasal silahlar üzerinde yaptığı çalışmalarla anılan bir enstitü ve hükümetle çok sıkı bağları var. Markaları: Garnier, Elseve, Loréal Paris, Maybelline NY, İpek, NYX Professional Makeup, Kérastase, Matrix, Carita Paris, SkinCeutical, La Roche-Posay Laboratorie Dermatologique, Decleor, Cachanel, Diesel, Clarisonic, Viktor&Rolf, Maison Martin Margiela, Urban Decay, Biotherm, Ralph Lauren, Kiehl's, Yves Saint Laurent, Giorgio Armani, Lancomé
• Unilever içinse çok iddialı konuşamıyoruz. 2008 yılında Ariel işgal yerleşim bölgesindeki tesisini kapatan Unilever aslında boykot listesinde olması gereken isimlerden biri fakat bir çok listede ismini görmüyoruz(ilgili haber makalesine buradan ulaşabilirsiniz.) Bilmemiz gereken şeylerden biri bir Unilever markası olan Ben&Jerry's, 2014 yılında İsrail Gazze'ye saldırırken sadece Yahudilerin kullanabildiği yolları kullanarak nakil işlemleri yapılan ve sadece Yahudilere satış yapan marketlerde "sevgi ve barış" dondurmalarını sattığı öğrenildikten sonra boykot çağrısı başlatılmış. Aynı zamanda şirket tarafından 2008'de fabrika kapatılmasının etik değil stratejik bir hareket olduğu söylenmiştir. Aynı zamanda Beigel&Beigel firmasının da sahibi. Markaları: Axe, Becel, Cif, Domestos, Dove, Hellmans', Knorr, Lipton, Lux, Magnum, Omo, Rexona, Signal, Toni&Guy, Unilever Food Solutions, Yumoş, Calve, Algida, Vaseline

Bizim naçizane yaptığımız araştırmalarımızın sonucu bu şekilde. Eksik ve hatalı bilgi tespit ederseniz bizimle iletişime geçebilir, bu yazıya katkı sağlayabilirsiniz.😊

Niyet, bir ürünü alırken kime ait olduğunu ve verdiğimiz paranın kimlere fayda sağladığını bilmek olmalı.

Boykot edebileceğimiz firma ve markaları belirlediğimize göre sıkı durun, bir sonraki yazımız bunlar yerine hangi firma ve markaları, ürünleri tercih edebileceğimizle alakalı.

Kaynaklar:

• http://www.mcdonalds.co.uk/ukhome/whatmakesmcdonalds/questions/running-the-business/charities/do-mcdonalds-support-the-jewish-united-fund.html
• http://www.loreal.com.tr/
• https://www.nestle.com.tr/
• https://www.coca-colaturkiye.com/
• http://www.inminds.co.uk/
• https://bdsmovement.net/
• https://www.forbes.com/sites/ricardogeromel/2012/05/16/procter-and-gamble-israel-startup/#7548e80f11f5
• https://www.pg.com.tr/
• http://investigate.afsc.org/
• https://whoprofits.org/
• https://www.ekonomi.gov.tr/portal/faces/home/disIliskiler/ulkeler/ulke-detay/İsrail/html-viewer-ulkeler;jsessionid=bUT5Wmb3o1etaxGxKg4q2vtv6-m3TKAywlTDSJCcfxsrRnoy1LMV!1509329491?contentId=UCM%23dDocName%3AEK-160225&contentTitle=T%C3%BCrkiye%20ile%20Ticaret&_afrLoop=15255118750416155&_afrWindowMode=0&_afrWindowId=null&_adf.ctrl-state=im4d29crf_1#!%40%40%3F_afrWindowId%3Dnull%26_afrLoop%3D15255118750416155%26contentId%3DUCM%2523dDocName%253AEK-160225%26contentTitle%3DT%25C3%25BCrkiye%2Bile%2BTicaret%26_afrWindowMode%3D0%26_adf.ctrl-state%3Dim4d29crf_5